Espresso không chỉ là một loại cà phê, mà còn là một biểu tượng của văn hóa ẩm thực, một nghệ thuật pha chế đầy tinh tế và sâu sắc. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá về Espresso - từ nguồn gốc, lịch sử hình thành, cho đến các thành phần tạo nên hương vị đặc trưng của nó. Và cuối cùng là hướng dẫn từ các chuyên gia để cho các bạn có một ly Espresso thơm ngon nhất.
1. Espresso là gì? Nguồn gốc của espresso
1.1 Espresso là gì?
Espresso, trong tâm trí của nhiều người, không chỉ đơn giản là một phương pháp pha chế cà phê, mà còn được nhận diện như một loại cà phê đặc trưng. Tên gọi "Espresso" bắt nguồn từ quy trình tạo ra loại cà phê này: một phương pháp nhanh chóng và tinh tế, trong đó cà phê xay mịn được đặt trong một thiết bị giống như tấm lọc, hay còn được biết đến là "portafilter".
Dưới sức ép mạnh mẽ Quá trình này không chỉ đơn thuần là pha chế cà phê, mà còn là một nghệ thuật. Có lẽ chính vì thế, Espresso dần trở thành cụm từ mô tả một loại cà phê hơn là chỉ một phương pháp pha chế. Nó không chỉ thể hiện một tách cà phê, mà còn là biểu tượng của sự tinh tế, của niềm đam mê và tình yêu dành cho cà phê.
1.2 Nguồn gốc và hình thành phát triển của espresso
Nguồn gốc của Espresso có thể truy nguyên về thời kỳ hoàng kim của cuộc cách mạng công nghiệp, một giai đoạn đánh dấu sự bùng nổ về công nghệ và cơ giới hóa trong nhiều lĩnh vực, từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Trong bối cảnh đó, ý tưởng về việc tăng năng suất lao động và tốc độ làm việc bằng cách cơ giới hóa đã trở nên phổ biến, và pha cà phê cũng không phải là ngoại lệ.
Có thể ví von sự phát triển của ngành công nghệ thông tin ngày nay, khi mọi thứ đều hướng tới sự số hóa, là một dấu hiệu của sự thay đổi tương tự trong quá khứ. Vào năm 1884, Angelo Moriondo, một nhà phát minh người Ý, đã khao khát tạo ra một máy có khả năng pha cà phê nhanh hơn, và ông đã sử dụng áp suất từ nồi hơi để đạt được điều này.
Đến năm 1901, Bezzera và Pavoni đã giới thiệu một phiên bản mới của máy pha cà phê, mà họ gọi là “caffe Espresso”, tại Milan. Từ một thiết kế đơn giản ban đầu, chiếc máy pha cà phê sử dụng nồi hơi này đã phát triển thành nhiều phiên bản với thiết kế và công nghệ ngày càng đa dạng.
Tên gọi "Espresso" xuất phát từ từ “Express” trong tiếng Anh, với nghĩa là “vận hành một cách tốc hành”, mô tả chính xác quá trình pha chế nhanh chóng của loại cà phê này. Sự đổi mới này không chỉ tạo nên sự khác biệt cho Espresso mà còn đánh dấu khởi đầu của ngành công nghiệp máy pha cà phê Espresso. Vào năm 1922, thương hiệu La Victory Arduino đã ra mắt một poster quảng cáo do Leonetto Cappiello thiết kế, nhấn mạnh vào khả năng pha chế nhanh chóng của máy Espresso.
1.3 Caffein có trong espresso
Để hiểu rõ hơn về lượng caffeine trong một tách espresso, bạn có thể so sánh nó với lượng caffeine trong các loại cà phê thông thường khác. Một tách espresso 30ml thường chứa từ 40 đến 75mg caffeine, trong khi một tách cà phê thông thường 250ml chứa từ 80 đến 150mg caffeine.
Điều này cho thấy, mặc dù có thể tưởng tượng rằng espresso chứa nhiều caffeine hơn do hương vị đậm đà của nó, nhưng thực tế lượng caffeine trên một đơn vị thể tích lại không cao như nhiều người nghĩ.
2. Cách pha Espresso
Pha chế Espresso không chỉ là một nghệ thuật mà còn là một quy trình khoa học, đòi hỏi sự chính xác và kỹ lưỡng. Dưới đây là những bước và nguyên tắc cần lưu ý để pha chế một tách Espresso hoàn hảo:
Nguyên Liệu
Chọn lựa cà phê: Sử dụng hạt cà phê Arabica hoặc pha trộn giữa Arabica và Robusta để tạo nên hương vị phù hợp với sở thích cá nhân.
Thiết Bị
Máy xay cà phê: Cần thiết nếu bạn không có bột cà phê xay sẵn.
Máy pha cà phê: Máy pha cà phê có chiết xuất đều và ổn định
Các phụ kiện khác: Ly tách, khăn lau khô, tamper (dụng cụ nén cà phê).
Định Lượng
Bột cà phê: Khoảng 7gr.
Nước sôi: Nhiệt độ từ 88 - 92 độ C.
Thời gian chiết xuất: Khoảng 25 giây.
Dung tích cà phê thu được: Khoảng 25ml.
Nhiệt độ cà phê trong tách: Từ 64 - 70 độ C.
Hàm lượng caffeine: Khoảng 40mg/tách.
Hàm lượng chất béo: Khoảng 2mg/ml.
Các Bước Thực Hiện
Làm Sạch và Chuẩn Bị: Làm sạch bộ lọc porta, sau đó cho bột cà phê vào và sử dụng tamper với lực vừa phải để nén cà phê.
Ổn Định Nhiệt Độ: Nhấn nút xả nước nóng trên máy để ổn định nhiệt độ, sau đó gắn bộ lọc porta chứa bột cà phê.
Pha Chế: Đặt tách dưới vòi của bộ lọc porta và nhấn nút xả nước nóng. Quan sát quá trình cà phê chảy từ màu đen sang màu nâu nhạt.
Lưu Ý Khi Pha Espresso
Xay hạt cà phê ngay trước khi sử dụng để đảm bảo hương vị tươi mới.
Điều chỉnh độ mịn của bột cà phê sao cho phù hợp: Không quá mịn cũng không quá thô.
Sử dụng lực nén tamper vừa phải (khoảng 15 - 20kg).
Áp suất nước nên ở mức khoảng 9 bars.
Thời gian chiết xuất cà phê nên duy trì từ 25 - 30 giây.
Lượng cà phê thu được nên là từ 25 - 30ml.
3. Các vấn đề cơ bản mà các chủ quán cà phê cần chú ý khi làm Espresso
Một tách espresso hoàn hảo không chỉ là sự hòa quyện của hương và vị. Nó còn phải có lớp crema mịn màng màu caramel trên cùng, không chỉ làm đẹp mắt mà còn kích thích mùi thơm phong phú. Điều này tạo ra sự cân bằng hoàn hảo giữa vị chua, ngọt và đắng. Tuy nhiên, việc tạo ra một tách espresso chuẩn không hề đơn giản.
Tỷ lệ thành công trong lần đầu tiên chỉ nằm trong khoảng 0 – 0.2%. Điều này có nghĩa là trong 1.000 người thử, chỉ có tối đa 2 người có thể pha chế thành công. Pha chế espresso đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về khoa học cà phê và tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc pha chế.
Hai yếu tố quan trọng
Crema: Phần nổi bật ở trên cùng, màu nâu nhạt, chứa đựng hương vị đặc trưng của cà phê.
Liquid: Phần nước cà phê ở dưới, màu nâu đậm, là linh hồn của mỗi tách espresso.
Pha chế espresso Theo Scott Rao
Liều lượng và tỷ lệ: Lựa chọn liều lượng phù hợp, từ single basket (7g) đến triple basket (21g), kết hợp với tỷ lệ pha phù hợp để chiết xuất tối ưu.
Thao tác kỹ thuật: Từ phân phối cà phê trong basket, nén đều và tránh tạo kênh lưu dẫn, đến việc đảm bảo máy pha và nước ở nhiệt độ thích hợp.
Quá trình xay và chiết xuất
Xay cà phê: Quá trình xay không nên quá lâu để tránh nhiệt độ cao làm cà phê cháy. Độ mịn của bột cà phê phải phù hợp, không quá mịn và không quá thô.
Chiết xuất: Quan sát thời gian và khối lượng chiết xuất, điều chỉnh độ mịn và liều lượng cà phê theo nhu cầu.
Lưu ý khi pha chế
Đảm bảo máy pha đã được làm nóng và sạch sẽ trước khi sử dụng.
Thực hiện các thao tác cẩn thận và đồng đều để tránh kênh lưu dẫn.
Theo dõi sát sao thời gian và khối lượng chiết xuất để điều chỉnh cho lần pha chế tiếp theo.
Pha chế espresso không chỉ là việc tạo ra một tách cà phê, mà còn là quá trình hiểu biết và thực hành các nguyên tắc cơ bản của nghệ thuật pha chế. Mỗi tách espresso không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn là minh chứng cho sự kiên nhẫn, sự tỉ mỉ và đam mê của người pha chế.
4. Kỹ năng nâng cao với máy Espresso
Kỹ năng nâng cao dành cho các Barista chuyên nghiệp và các chủ quán cà phê Specialty Coffee.
Thế giới của máy Espresso là một không gian sáng tạo không giới hạn, từ những máy tự động hoàn toàn cho đến những máy đòi hỏi kỹ thuật pha chế tinh vi và nhiều năm luyện tập. Để tiếp tục cuộc hành trình khám phá và nâng cao kỹ năng của bạn, hãy tham khảo những nội dung chuyên sâu sau đây:
Lịch sử và cải tiến máy Espresso: Hiểu biết về lịch sử và các bước tiến trong công nghệ máy Espresso sẽ giúp bạn định hình vị trí của mình trong ngành công nghiệp này.
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy Espresso: Đây là cơ hội để bạn tìm hiểu sâu hơn về cấu tạo máy, từ máy Espresso nồi hơi đến máy trao đổi nhiệt, và chọn lựa "người bạn đồng hành" phù hợp với phong cách pha chế của bạn.
Kỹ thuật và thực hành chiết xuất: Hiểu rõ về các vấn đề cơ bản trong quá trình chiết xuất Espresso, cách tránh under - extract hoặc over - extract, và học cách điều chỉnh chiết xuất để tạo ra hương vị đặc trưng cho mỗi loại cà phê.
Nâng cao kỹ thuật pha chế
Tầm quan trọng của nhiệt độ nước: Kiểm soát nhiệt độ nước là yếu tố then chốt trong việc pha chế Espresso hoàn hảo.
Vai trò của áp xuất: Tìm hiểu về sự ảnh hưởng của áp xuất đến hương vị cà phê và cách điều chỉnh áp xuất để đạt được vị cà phê mong muốn.
Làm chủ thời gian chiết xuất: Hiểu cách thức quản lý thời gian chiết xuất để đạt được sự cân bằng trong hương vị.
Nghệ thuật đánh sữa
Kỹ thuật đánh sữa: Đối với những ai yêu thích Cappuccino hoặc Latte, kỹ thuật đánh sữa (Steam Milk) là một kỹ năng không thể thiếu. Học cách tạo ra lớp bọt sữa mịn màng và ổn định sẽ làm tăng thêm sức hấp dẫn cho thức uống của bạn.
5. Kết luận
Espresso không chỉ là nghệ thuật pha chế cà phê mà còn là nền tảng cho văn hóa cà phê đương đại. Để thành thạo trong việc pha chế espresso, HQJ Coffee School cung cấp các khóa học từ cơ bản đến nâng cao, bao gồm cả các chương trình được chứng nhận bởi Specialty Coffee Association (SCA) và Coffee Quality Institute (CQI). Tại đây, bạn sẽ được học từ chuyên gia, trải nghiệm thực tế trên dụng cụ hiện đại và mở rộng kiến thức về cà phê. HQJ Coffee School là điểm đến lý tưởng cho ai muốn tìm hiểu sâu hơn về espresso hoặc nâng cao kỹ năng pha chế.
Comments